Kitaen ti taudan para iti Kalawa

:''Ilawlawag daytoy nga articulo ti kaipapanan ti kalawa wenno lawa kas maysa a fisikal a kantidad. Ti articulo a [[kalawa (heometria)]] iti [[heometria]] ket ad-adda a [[matematika]]l. Kitaen met ti [[kalawa (panangilawlawag)]].''

Ti '''kalawa''' wenno '''lawa''' ('''area''' iti [[Pagsasao nga English|Inggles]]) ket fisikal a [[kantidad]] a mangipaduyakyak iti kadakkel wenno kabassit ti maysa a paset ti maysa a rabaw (surface). Ti kalawa ti rabaw (surface area) ket ti pakagupgupan dagiti lawa ti nakaparang a bakrang wenno igid ti maysa a banag.

== Dagiti unidad ==
[[File:Area.svg|right|201px]]
Dagiti unidad iti panangrukod iti kalawa ti rabaw:
:[[kuadrado a metro]] = [[SI derived unit]]
:[[are]] = 100 a kuadrado metro
:[[ektaria]] = 10,000 a kuadrado metro
:[[kuadrado a kilometro]] = 1,000,000 a kuadrado metro
:kuadrado megametro = 10<sup>12</sup> a kuadrado metro


Dagiti [[unidad nga tinuturay]], a kas naituding nga agdinama a naikugnalan ti metro:
:[[kuadrado a pie]] = 0.09290304 a kuadrado a metro
:[[kuadrado a yarda]] = 9 a kuadrado a pie = 0.83612736 a kuadrado a metro
:kuadrado a [[perch (unit)|perch]] = 30.25 a kuadrado a yarda = 25.2928526 a kuadrado a metro
:[[acre]] = 160 a kuadrado a perch wenno 43,560 a kuadrado a pie = 4046.8564224 a kuadrado a metro
:[[kuadrado a milia]] = 640 nga acre = 2.5899881103 kuadrado a kilometro

<!--
Old European area units, still in used in some private matters (e.g. land sale advertisements)
:square [[fathom]] or fahomia in some sources = 3.5967 square metres
:[[cadastral]] moon(acre) = 1600? square fathoms = 5755 square metres {{fact}}

The article [[Orders of magnitude]] links to lists of [[orders of magnitude (area)|objects of comparable surface area]].
-->

== Dagiti napateg a formula ==

{|
|width="35%"|Kalawa ti maysa a [[rektanggulo]] (ken ti maysa a [[kuadrado (geometria)|kuadrado]]) 
|width="65%"|[[kaatiddog]] × [[kaakaba]]
|-
|valign="top"|Kalawa ti maysa a [[trianggulo]]:
|[[½]] × base × [[kangato (trianggulo)|kangato]]
|-
|valign="top"|Kalawa ti maysa a [[disk (mathematics)|disk]] ti [[radius]] r
|<math>\pi r^2 \,</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti maysa nga [[ellipse]] ti [[semi-major axis]] a ken [[semi-minor axis]] b
|<math>\pi a b \,</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti rabaw ti maysa nga [[sphere]] ti radius r wenno diameter d
|<math>4 \pi r^2 = \pi d^2 \,</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti maysa a [[trapezoid]] nga addaan agpapada a kaatiddog ti bakrang a ken b ken distansia (kangato) h iti nagbaetan dagiti parallel
|<math>A=\frac{1}{2}(a+b)h \,</math> or <math>A=\frac{h(a+b)}{2}</math>,
|-
|valign="top"|Dagup a kalawa ti rabaw ti maysa a [[right circular cylinder]] ti radius r ken kangato h
|<math>2 \pi r (h + r) \,</math>
|-
|valign="top"|Lateral a kalawa ti rabaw ti maysa a [[right circular cylinder]]
|<math>2 \pi r h \,</math>
|-
|valign="top"|Dagup a kalawa ti rabaw ti maysa a [[right circular cone]] ti radius r ken pasikig a katayag l
|<math>\pi r (l + r) \,</math> 
|-
|valign="top"|Lateral a kalawa ti rabaw ti maysa a [[right circular cone]]
|<math>\pi r l \,</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti rabaw ti revolusion ti f(x) maipapan iti x-axis
|<math>2 \pi \int_{a}^{b} |f(x)| \sqrt{1+(f'(x))^2}dx</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti rabaw ti revolusion ti f(x)maipapan iti y-axis
|<math>2 \pi \int_{a}^{b} |x| \sqrt{1+(f'(x))^2}dx</math>
|-
|valign="top"|Kalawa ti [[Circular sector|Sector]] ti radius r ken anggulo <math>\theta</math> radians
|<math>\frac{1}{2}\ r^2 \theta</math>
|}

<!--
The total surface area and lateral surface area of a right circular cylinder and cone formulae were taken from R.S. Aggarwal's Mathematics for Class 8
-->

<!--
a table of areas<->diameters isn't exactly very relevant here. and statements of currents are meaningless without information on the cable type ambient temperature and installation conditions.
==Cross sectional area (CSA) of electrical wire==
Rough figures for the cross sectional area of copper conductor:

 CSA (mm²) diameter (mm) current (A)
 1.0 2.8 13
 1.5 3.5 17
 2.5 4.2 24
 4.0 4.8 32
 6.0 5.4 41
 10.0 6.8 55
 16.0 8.0 74
 25.0 9.8 97 
-->

== Akinruar a Kasilpo ==
* [http://www.unitconversion.org/unit_converter/area.html Area Converter]
* [http://www.unitconversion.org/unit_converter/area-ex.html Area Conversion table]

{{pungol-nangruna}}

[[Kategoria:Panagrukod]]
[[Kategoria:Heometria]]